Διαφωτίζοντας τα προβλήματα που απορρέουν από το πρωτόγνωρο αυτό φαινόμενο που ζούμε τον τελευταίο μήνα, και φέρνοντας στην επιφάνεια τα αίτια τους, δεν βοηθάμε απαραίτητα στη λύση τους. Ωστόσο, η συνειδητοποίηση των προβλημάτων, είναι κάτι προτιμότερο από την τέλεια άγνοια τους.
Όσοι είχαν την ευκαιρία να περπατήσουν στους άδειους δρόμους της πόλης τις τελευταίες ημέρες, μιας και μοιάζει με θλιβερό προνόμιο πλέον, οι άστεγοι πιθανόν να υπήρξαν το μοναδικό σημάδι ανθρώπινης ζωής. Αυτό που ζούμε σήμερα, μας αποδεικνύει με τον πιο βάρβαρο τρόπο ότι τα πάντα είναι ρευστά, καθώς και το κλασσικό – αλλά σπάνια εφαρμοσμένο- ρητό, ότι ΟΛΟΙ είμαστε ίσοι. Ο πόλεμος αυτός δεν κάνει διακρίσεις. Δεν τον ενδιαφέρει αν είσαι πρόσφυγας, άστεγος, φυλακισμένος, πλούσιος ή φτωχός. Και ακριβώς σε αυτό το σημείο, θα κριθεί ο ανθρωπισμός, ο πολιτισμός και η ποιότητα της πατρίδας μας.
Μετα λύπης μου, παρατηρώ ότι φτάσαμε στην έξαρση της πανδημίας και ακόμα δεν έχει αρχίσει να γίνεται λόγος για τους ανθρώπους που το #menoumespiti είναι ανέφικτο. Είναι κυνική η οδηγία «μείνετε σπίτι» για τις συγκεκριμένες ομάδες, όταν δεν υπάρχει η παραμικρή πρόνοια, δεδομένων των συνθηκών. Αυτοί οι άνθρωποι ζουν στο δρόμο, ζουν από το…δρόμο! Χωρίς αυτόν, δεν υπάρχουν και σήμερα βρισκόμαστε σε αυτό ακριβώς το σημείο. Επομένως, το γεγονός ότι οι ευάλωτες αυτές ομάδες βρίσκονται εκτός της δημόσιας συζήτησης, και ενδεχομένως να είναι και εκτός επιδημιολογικής εποπτείας, με κάνει να αναρωτιέμαι αν όντως τα ιδανικά της Ελευθερίας, Δημοκρατίας και Ισότητας, μοιάζουν σαν φως που τρεμοπαίζει ή αργοσβήνει.
Διερωτιέμαι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σαν ηγέτης αυτού του τόπου, δεν θα έπρεπε να μεριμνήσει και για αυτούς τους ανθρώπους; Δεν σκέφτηκε ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται στο δρόμο, εκτός του ότι στερούνται πρόσβασης σε αγαθά πρώτης ανάγκης, ταυτόχρονα, οι περισσότεροι εξ’ αυτών έχουν ήδη υποκείμενα προβλήματα υγείας; Ο στόχος του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ήταν σε πρώτο επίπεδο η καταπολέμηση της διαφθοράς και ο εκσυγχρονισμός. Αναρωτιέμαι, με το να αδιαφορείς πλήρως για μια κατάσταση που φαντάζει ξένη αλλά και απομακρυσμένη από εσένα, σε κάνει μαχητή της διαφθοράς ή απλά ένα Πρόεδρο καλυμμένο περίτεχνα με ένα χρυσοποίκιλτο κοινοβουλευτικό μανδύα, που παραποιεί κάθε δημοκρατικό ιδεώδες;
Καλώς ή κακώς, η αδιαφορία απέναντι στους άστεγους, υποκρύπτει έναν βαθύ κυνισμό. Το ότι μένουνε στον δρόμο και δεν έρχονται σε επαφή με άγγιγμα ανθρώπου ή δεν έρχονται αντιμέτωποι με συνωστισμό, δεν σημαίνει ότι δεν κινδυνεύουν, δεν πεθαίνουν, δεν αρρωσταίνουν ή δεν είναι άνθρωποι. Εν πάση περιπτώσει, πόσο πολύ μπορεί να κινδυνεύουμε όλοι εμείς που μένουμε σπίτι , συγκριτικά με όσους δεν έχουν σπίτι; Εξαιτίας των αυστηρών και απαγορευτικών για την διακίνηση μέτρων που ανακοινώθηκαν πριν λίγες μέρες, η Ιερά Μητρόπολη, η οποία ήταν καθοριστική για την επιβίωση πολλών ανθρώπων του δρόμου, έβαλε ‘λουκέττο’. Κατά σύνεπεια, σταμάτησε το συσσίτιο καθώς με την απαγόρευση των άσκοπων μετακινήσεων (μιας και η μετακίνηση αυτή θεωρείται προφανέστατα άσκοπη για τους ‘Δυνατούς’), οι εθελοντές που έφτιαχναν και διένεμαν το φαγητό, δεν μπορούν να συνεχίσουν το έργο τους. Και διερωτόμαι και πάλι…, όταν κάποιος επιβάλλεται με τέτοια ισχύ, μπορεί να θεωρηθεί πολιτισμένη, δίκαιη ή νόμιμη κυβέρνηση;
Η ατομική ευθύνη, που όλο προπαγανδίζει η κυβέρνηση, δεν είναι τίποτα άλλο από το απόλυτο πολιτικό άλλοθι απέναντι στις ευθύνες που έχουν για την διάλυση του κοινωνικού κράτους, δηλαδή της συλλογικής ευθύνης. Το γνωρίζουμε ότι είναι ατομική ευθύνη. Εκείνη η ρημάδα η κρατική ευθύνη που είναι; Γιατί δεν εξετάζουμε την δυνατότητα να στήσουμε μια γραμμή έκτακτης ανάγκης ώστε κάποιοι επαγγελματίες υγείας να εξυπηρετούν συγκεκριμένα αυτές τις ομάδες; Στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, κάνουν ακόμα και βραδινές βάρδιες, με συνεργείο που ενημερώνει για τους κανόνες υγιεινής, ενώ παρέχονται και τα κατάλληλα προιόντα ώστε τουλάχιστον να έχουν τα απαραίτητα. Εδώ, η ηθική είναι ξεπερασμένη και πασέ; Αν δεν καθοριστεί, ή μάλλον ‘επιβληθεί’ ένα κεντρικό σχέδιο πρόνοιας που θα περιλαμβάνει τους πάντες ανεξαιρέτως, τότε πολύ φοβάμαι πως οι απώλειες θα είναι παράπλευρες, και αν η λύση δεν είναι για όλους, η καταστροφή θα είναι καθολική.
Στο γενικό πληθυσμό θα πεις «μείνε στο σπίτι σου» και «απομονώσου». Ένας άστεγος, που ακριβώς θα «απομονωθεί» σε περίπτωση που νοσήσει ή εμφανίσει έστω ήπια συμπτώματα; Νομίζω αυτό το ερώτημα πρέπει να τύχει άμεσης απάντησης το συντομότερο δυνατό, ούτως ώστε να αξιοποιηθούν χώροι όπως σχολεία, στάδια, κέντρα δήμων ή ενοριών ή ακόμη και ξενοδοχεία. Για τους συμπολίτες μας που θα έρχονταν από το εξωτερικό μεριμνήσαμε να υπάρχει χώρος στα ξενοδοχεία (ασχέτως του ότι το σχέδιο του επαναπατρισμού παρέμεινε πλάνο δράσης και ασπιρίνη για τον πονόδοντο). Για τους άστεγους γιατί δυσκολευόμαστε τόσο να λάβουμε μέτρα; Είναι συλλογική μας ευθύνη η θωράκισή τους. Για την προστασία τους αλλά και την προστασία μας.
Να θυμόμαστε ότι, οι ευάλωτες ομάδες αλλάζουν δυναμικά. Σήμερα είναι ο άστεγος, ο πρόσφυγας, ο ηλικιωμένος, ο καρδιοπαθής. Αύριο θα είναι ο εργαζόμενος που δεν έχει εισόδημα και δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του. Θα είμαστε εσύ κι εγώ. Δεν μπορούμε να εργαζόμαστε μόνο για την παραγωγή, την οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση των κερδών. Η ευημερία δεν μπορεί να αντισταθμίσει την δυστυχία που προκαλούν τα πιο πάνω προβλήματα. Ούτε ο πολιτισμός μας μπορεί να υπερηφανεύεται γι’αυτά και ναι, είναι ανάγκη να αγωνιζόμαστε για την Δικαιοσύνη, να προστατεύουμε τα δίκαια μας και τα δίκαια των άλλων, να μην μας αφήνει αδιάφορους η κοινωνική αδικία.
Και προπάντων, οι κάτοχοι εξουσίας, ας μην πιστεύουν ότι μπορούν να προκαθορίζουν τον τρόπο ζωής των μελλοντικών γενεών. Αυτό δεν θα το καταφέρουν όσο κι αν κουραστούν.